Nieuwe Routekaart Circulaire Zonnestroomsystemen wijst de weg naar een toekomstbestendige sector

Begin november is de ‘Routekaart Circulaire Zonnestroomsystemen’ officieel gelanceerd. Deze routekaart biedt een duidelijk strategisch kader en praktische handvatten om de Nederlandse zonne-energiesector toekomstbestendig en economisch veerkrachtig te maken, met aandacht voor leveringszekerheid en circulariteit. Ontdek in dit artikel waarom de routekaart nodig is, hoe deze tot stand is gekomen én welke kansen het ondernemers biedt.

Een weg naar leveringszekerheid en hergebruik

Het aantal zonnepanelen in Nederland blijft toenemen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is het totale vermogen in 2024 gestegen naar 28,6 gigawattpiek – een nieuw record. Circulaire Maakindustrie geeft in hun nieuwsbericht over de routekaart aan dat het aantal panelen in Nederland, dat nu rond de 100 miljoen ligt, tegen 2050 zelfs drie tot zes keer hoger zal liggen.

Dat is goed nieuws voor de overgang naar hernieuwbare energie, maar aan de andere kant vergt de productie van zonnepanelen ook veel grondstoffen en kritieke materialen, wat veel invloed heeft op de leveringszekerheid. En er komt een nieuw vraagstuk aan: wat doen we straks met alle afgedankte panelen? Hoe zorgen we dat ze niet op de afvalberg belanden, maar juist circulair verwerkt worden?

De gezamenlijke aanpak van overheid en bedrijven

Om antwoorden te bieden op deze vragen, de brug te slaan tussen ambitie en uitvoering, en bedrijven in de sector richting te geven op het gebied van innovatie, samenwerking en beleid, is de ‘Routekaart Circulaire Zonnestroomsystemen’ ontwikkeld.

Deze routekaart is opgesteld in opdracht van het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KKG), in samenwerking met het Ministerie van Economische Zaken (EZ), ontwikkeld door een breed samengesteld productteam met experts uit de sector en overheid, met begeleiding van Circonnect en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en toetsing door sleutelspelers uit de sector.

Routekaarten wijzen de weg naar toekomstbestendigheid

Naast de zonne-PV sector worden in Nederland routekaarten voor verschillende andere productgroepen ontwikkeld. De Nederlandse industrie staat namelijk voor grote uitdagingen op het gebied van leveringszekerheid. Toenemende geopolitieke spanningen maken het noodzakelijk de transitie naar een circulaire, strategisch open en autonome economie te versnellen – een economie waarin het verdienvermogen van de industrie behouden blijft én groeit.

Routekaarten zijn een instrument dat richting geeft aan de transformatie van sectoren naar een circulaire economie. Ze bieden een gedeeld perspectief, zorgen dat neuzen dezelfde kant op staan, maken praktische keuzes mogelijk, creëren overzicht en stimuleren samenwerking en nieuwe projecten. Circonnect ondersteunt de ontwikkeling van deze routekaarten door productteams in diverse sectoren te begeleiden met een integrale aanpak.

Circonnect als facilitator

Als facilitator begeleidt Circonnect het proces en biedt inhoudelijke ondersteuning met kennis en werkvormen met de Routekaartaanpak. Zo worden tijdens de ontwikkeling van de routekaarten verschillende Transitietools van Circonnect in zeven overzichtelijke stappen doorlopen.

Deze Transitietools helpen om de route van een productgroep of sector richting leveringszekerheid en circulariteit te bepalen, en te vertalen naar concrete vervolgstappen. Zo ontstaat een breed gedragen en afgestemd projectportfolio dat de innovatieagenda van een productgroep verder vormgeeft.

De rol van CIRCO Keten-Tracks

Een andere activiteit die bijdraagt aan de toekomstvisie uit de Routekaart waarin we materialen uit oude systemen hoogwaardig verwerken en opnieuw inzetten, zijn de CIRCO Keten-Tracks. Deze brengen de juiste spelers uit een productketen samen – van commerciële teams tot technische experts en productontwikkelaars – om gezamenlijk retour- en hergebruiksystemen op te zetten.

Zo voorkomen we dat producten op de afvalberg belanden en zorgen we dat ze circulair worden verwerkt. Voor zon-PV zijn inmiddels drie Keten-Tracks georganiseerd, zowel over de zonnepanelen zelf als over de montageframes en PV-omvormers. Lees meer over de meest recente CIRCO Keten-Track rondom PV-omvormers.

De toekomstvisie

In de toekomstvisie van de routekaart ‘Routekaart Circulaire Zonnestroomsystemen’ zijn zonnestroomsystemen volledig circulair. Ze worden ontwikkeld zonder schadelijke stoffen, met minimale milieu-impact en kritisch grondstoffengebruik, en zijn ontworpen om te repareren, hergebruiken en hoogwaardig recyclen. De routekaart schetst de stappen die nodig zijn om deze ambitie te realiseren en richt zich op vijf kernpunten:

• Een schonere productie, met lagere CO₂-uitstoot, efficiënt grondstoffengebruik en het uitfaseren van giftige stoffen.
• Duurzaam gebruik, waarbij zonnepanelen en componenten langer meegaan en hergebruik aantrekkelijker wordt.
• Hoogwaardige verwerking, zodat materialen uit oude systemen optimaal opnieuw ingezet kunnen worden.
• Een sterke Europese maakindustrie, met meer productie binnen Europa en minder afhankelijkheid van enkele leveranciers.
• Een eerlijke keten, waarin wereldwijd veilig en verantwoord wordt gewerkt, met respect voor mens en milieu.

Binnenkort beschikbaar: Transitietools

Circonnect stelt in de komende maanden de Transitietools uit de Routekaartaanpak stap voor stap beschikbaar. Deze tools helpen om de route van een productgroep of sector naar leveringszekerheid en circulariteit te bepalen én te vertalen naar concrete vervolgstappen. Schrijf je in voor de nieuwsbrief of volg ons op LinkedIn om dit niet te missen.