EU regelgeving Ecodesign for Sustainable Products maakt van duurzame producten de norm 

De komende jaren krijgen Nederlandse bedrijven te maken met nieuwe Europese regelgeving. Een belangrijk deel van die regelgeving is gericht op circulariteit en duurzaamheid. In de praktijk blijkt dat bedrijven zich niet altijd bewust zijn van wat er op hen afkomt en wat deze regelgeving voor hen betekent. Een voorbeeld van EU regelgeving die direct ingrijpt op de belangrijkste bedrijfsprocessen is Ecodesign for Sustainable Products (ESPR). Aan de hand van 6 vragen nemen we je mee in de achtergrond, impact en planning van ESPR en geven we handvatten om je bedrijf hierop voor te bereiden.   

Waarom deze wetgeving vanuit Europa?

Veel uitdagingen van deze tijd stoppen niet bij de grens. Dat geldt zeker voor milieu en klimaat. Het zijn grote vraagstukken die je niet als land kan oplossen. Hetzelfde geldt ook voor grondstoffenschaarste. Voor veel van onze grondstoffen zijn we afhankelijk van grootmachten als Rusland en China. Dit maakt ons economisch kwetsbaar, want zelfs als Europese Unie vormen we nog maar 5% van de wereldbevolking en zijn we een kleine speler. Kortom: om met deze uitdagingen om te gaan is het van groot belang dat landen met elkaar samenwerken.

De Europese Unie heeft een Green Deal voor duurzame groei. Het Cir­cu­lar Eco­no­my Acti­on Plan -inge­voerd door de Euro­pe­se Commissie in maart 2020- is een belangrijk onderdeel hiervan. Door de hele levenscyclus van producten heen wil het actieplan initiatieven ontwikkelen, van ontwerpproces tot afvalstromen.

Uit het actieplan komen ook de richtlijnen Ecodesign for Sustainable Product Regulation (ESPR) voort, voorheen bekend als Sustainable Products Initiative.

Wat houdt ESPR in?

Het zijn nieuwe minimumeisen op het gebied van duurzaamheid en circulariteit voor producten die op de Europese markt worden gebracht. Het gaat erom dat nagenoeg alle producten:

• duurzamer;
• betrouwbaarder;
• herbruikbaar;
• herstelbaar;
• gemakkelijker te onderhouden;
• recyclebaar;
• en efficiënter worden qua energie- en hulpbronnen.

De nieuwe wetgeving gaat veel verder dan de huidige richtlijnen die zich voornamelijk beperken tot energieconsumptie van producten. Dit betekent onder meer dat producenten aan de slag moeten met een langere levensduur van hun producten. Bijvoorbeeld door te voorzien in software-updates, onderdelen en accessoires. Door ervoor te zorgen dat producten ook daadwerkelijk gemakkelijker te repareren zijn én hier richtlijnen voor te geven aan de consument. Niet onbelangrijk; ESPR moet er ook voor zorgen dat het verbranden en vernietigen van onverkochte producten zoals textiel en elektrische apparatuur straks verboden is.

Gelden de ESPR richtlijnen ook voor mijn producten? 

Die kans is heel groot ja. De verwachting is dat de nieuwe wetgeving uiteindelijk voor vrijwel alle producten / sectoren gaat gelden met hooguit een aantal uitzonderingen. Sectoren die veel grondstoffen verbruiken hebben voorrang. Dat zijn verpakkingen, textiel, banden, elektronische apparatuur, chemicaliën, meubels, bouw en staal.

Vanaf wanneer gaan deze richtlijnen gelden? 

Het is nog niet zover, maar er worden wel stappen gezet.. Op dit moment is er een voorstel van de Europese Commissie. Samen met het Europees Parlement en ‘de Raad’ vormt zij het hart van de wetgeving in Europa. In de komende tijd moet er door deze instanties overeenstemming worden bereikt over ESPR. Vervolgens moeten deze richtlijnen op nationaal niveau geïmplementeerd worden. De verwachting is dat binnen 5 jaar de richtlijnen echt van toepassing zijn.

Hoe bereid ik mijn bedrijf hierop voor? 

We legden deze vraag voor aan Arthur ten Wolde, expert op het gebied van Europese regelgeving. Hij is CIRCO-Trainer en als directeur van Ecopreneur.eu verantwoordelijk voor public affairs op onder meer het Europese Circulaire Economie Pakket.

‘In mijn contact met bedrijven merk ik dat zij echt wakker zijn geworden en zich realiseren dat er een grote hoeveelheid aan wetgeving op hen afkomt. Ze maken zich ook wel zorgen: hoe volg ik alles wat er nu gebeurt? Welke wetgeving is op mijn bedrijf van toepassing? Hoe kan ik dit doorvertalen naar mijn eigen doelstellingen?’

‘Mijn advies: ga gewoon beginnen en zet kleine stappen. Keer terug naar de basis van het bedrijf; wat is eigenlijk onze visie op duurzaamheid en circulariteit? Wat doen we er nu al aan? Vervolgens is het goed om te bepalen waar voor jouw bedrijf de grootste impact is te behalen. Wanneer je aan de slag gaat met de primaire (productie)processen, zorgt een CIRCO Track voor een vliegende start. Samen met andere (keten)partijen leren bedrijven herkennen waar hun waardeverlies zit en hoe zij dit om kunnen zetten in circulaire businesskansen.’

Ik wil graag meer weten over ESPR. Waar kan ik dat vinden? 

Het kennisplatform circular design CIRCONNECT organiseerde in 2022 een Expert Café specifiek over de ontwerp uitdagingen van deze aankomende regelgeving. CIRCO en Rijkswaterstaat verzorgden deze sessie. Samen met het Ministerie van I&W en brancheorganisatie Techniek Nederland gaven zij meer achtergronden en inzichten.

Bekijk het Experr Café

Wil je meer zicht krijgen op de onderwerpen die nu spelen in Brussel en wat dit betekent voor jouw bedrijf? Dan is het webinar “Tussen Bedrijf en Brussel” van MVO Nederland een aanrader. Hierin wordt de belangrijkste wet- en regelgeving op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie uitgebreid toegelicht.
Bekijk het webinar